1.0 Inleiding

Wat gebeurt er als mensen doodgaan?

Dat is waarschijnlijk de vraag die de mensheid het meest heeft beziggehouden en in verwarring heeft gebracht. Houden we gewoon op met leven zonder enig teken van onszelf op aarde achter te laten, behalve onze stoffelijke resten? Worden we later alleen weer tot leven gewekt door een Opperwezen als we goede cijfers hebben gehaald tijdens ons leven? Gaan we naar de Hel of het Hemelrijk? Of komen we terug als dieren, zoals de Hindoes geloven, of misschien generaties later als andere mensen.

Veel gewone mensen die aan de rand van de dood zijn geweest en een wonderbaarlijke glimp hebben opgevangen van de wereld aan de andere kant. Een wereld die liefde en begrip uitstraalt en die alleen bereikt kan worden via een opwindende tocht door een tunnel of een schacht. In die wereld zijn overleden familieleden aanwezig, badend in bovenaards licht. Een opperwezen heerst over die wereld en biedt de ‘nieuwaangekomene’ een terugblik op zijn leven vóórdat hij hem weer terugstuurt naar de aarde om verder te leven. Zulke van de dood teruggekeerde mensen worden nooit weer helemaal de ‘oude’. Ze staan volop in het leven en geven blijk van hun overtuiging dat liefde en kennis het allerbelangrijkste zijn.

2.0  Wetenschappelijke weerstand tegen BDE

Maar waarom is er zoveel weerstand in de wetenschappelijke en medische wereld tegen onderzoek naar oorzaak en inhoud van een BDE? Waarom wordt er zo weinig aandacht aan BDE besteed in wetenschappelijke tijdschriften?

Waarom?

Het verschijnsel bijna-doodervaring (BDE) die ontstaat bij een bijzondere bewustzijnstoestand roep vele vragen op in relatie tot |Wie-we-werkelijk-zijn|. Het gaat daarbij in feite dus om de vraag of een mens méér is dan zijn lichaam én in hoeverre kun je dat aantonen. Anders gezegd, ben jij een drieledig (energie)wezen of alleen maar een ‘vleesklomp met een geest’?

3.0 Enkele onderzoeksresultaten

Hoeveel, hoe uitgebreid?

Het aantal volwassen mensen in de Verenigde Staten die een BDE (bijna-doodervaring) hebben gehad – onderzoek 80-jaren – bedraagt volgens een peiling van George Gallup jr, acht miljoen! Dat wil zeggen één op de twintig. Eén van deze onderzoeken, het ‘Evergreen Onderzoek’, heeft de BDE’s bestudeerd van negenenveertig mensen in het noordwesten van de Verenigde Staten. Deze mensen werden m.b.v. een standaardmethode van dr. Kenneth Ring (psycholoog uit Connecticut) ondervraagd. Door de verschillende onderzoeken met elkaar te vergelijken, deelden ze de bijna-doodervaring in vijf hoofdfasen in.
In het Evergreen-onderzoek gaf 74,5 % van de populatie aan dat ze de fase van vrede hadden gekend tijdens hun BDE, tegen 60% in het onderzoek van Ring. Scheiding van het lichaam werd door 70,9% van de Evergreen-mensen ervaren, 37% in het onderzoek van Ring. Duister, wat ook de tunnel-ervaring genoemd zou kunnen worden, werd aangetroffen bij 38,2% van de Evergreen-BDE’s tegen 23% van Rings BDE’ s.
Licht – en dit kon ook wezens van licht betekenen – werd door 56,4 % van de Evergreen-BDE’s gerapporteerd en slechts door 16% van Rings groep. Het innerlijke landschap – het paradijs – werd ervaren door 35,4% van de door Evergreen onderzochten en 10% van Rings ondervraagden. Van alle mensen die de Evergreen-onderzoekers ondervroegen, was er één die een ‘helse’ bijna-doodervaring vermeldde, wat zich als een BDE waarin zeer grote angst, paniek of woede een rol spelen en waarin visioenen van demonische wezens kunnen voorkomen.

Dit soort ervaringen komt maar zelden voor. De Evergreen en Ring-onderzoekers kwamen tot de conclusie dat slechts 0,3% hun BDE’s beschreef als ‘hels’ [Lees ook, Hfdst. 8.0]. Maar wat veel opmerkelijker is en zeker geen zeldzaam verschijnsel bij een BDE is, dat de persoon die hem heeft ervaren daardoor verandert! In het algemeen gaat het om een positieve verandering. Maar ook een goede, positieve verandering kan moeilijkheden opleveren, al was het alleen maar omdat het een plotselinge verandering is. Bovendien spelen er allerlei emoties mee, doordat de mensen een betere wereld zien en vervolgens weer moeten leven in deze!

4.0   De BDE - kenmerken

BDE (bijna-doodervaring) wordt weleens beschreven als iets positiefs: mooi, gelukkig makend, vreugdevol. Zij hebben beelden gezien van omgevingen die zij mooi vonden, of geliefde personen hervonden. Ook wordt gesproken van een gevoel van warmte, van geaccepteerd worden zoals men is, van thuiskomen - de bestemming bereiken. Ook worden er wel negatieve ervaringen gemeld: taferelen die onaangenaam worden gevonden en die schrik of angst oproepen.

Er dient dan ook gezegd te worden, dat niet alle BDE’ ers een tunnel-ervaring hebben. Sommigen hebben het over een ‘zweef-ervaring’, waarbij ze snel de lucht in gaan en het heelal dan zien vanuit een perspectief dat is voorbehouden aan satellieten en astronauten.
Dr. Raymond A. Moody heeft in afgelopen jaren duizenden gesprekken met BDE’ ers gevoerd en was er achter gekomen, dat sommige mensen inderdaad een ‘volledige’ BDE hebben gehad. Maar het is ook van belang om aan te tekenen dat niet alle mensen die een BDE hebben, ook alle symptomen vertonen. Sommigen hebben er misschien maar één of twee, anderen vijf of zes. De aanwezigheid van één of meer van deze kenmerken definieert de Bijna-doodervaring. [Boek ‘Tunnel en het licht’]

BDE-kenmerken zijn:

1. Een gevoel van dood-zijn;
2. Een gevoel van vrede en pijnloosheid;
3. Het gevoel zich buiten het lichaam te bevinden, zgn. uittreding;
4. De tunnel-ervaring; aangetrokken worden door een helder licht aan het einde van de tunnel;
5. Mensen van licht(uitstraling) in een pastorale landschap ontmoeten;
6. Het Wezen van Licht; licht- of kosmische wezens tegenkomen;
7. Terugblik op het leven; een driedimensionaal panoramisch levensoverzicht, geen chronologische volgorde;
8. Snel hemelwaarts gaan;
9. Tegenzin om terug te gaan.

5.0   Een specifieke omschrijving van de BDE kenmerken

• Ad.1 Een gevoel van dood-zijn. Veel mensen beseffen niet dat de bijna-doodervaring die ze hebben, iets te maken heeft met de dood. Ze merken op een gegeven ogenblik dat ze boven hun lichaam zweven en ernaar kijken op een afstand. Ineens voelen zij zich bang of in de war. Ze vragen zich af: Hoe kan ik nu hier zijn en naar mezelf daar beneden kijken? Ze snappen er niets van en raken helemaal in de war. Op dat moment zijn ze zich er misschien zelf niet van bewust dat het stoffelijke lichaam waarnaar ze kijken hun eigen lichaam is.
  ‘Losraken of los zijn’ van het lichaam met instandhouding van het eigen ik, waarbij men de omgeving en het eigen lichaam kan waarnemen. Contact maken met de 'buitenwereld' is echter niet mogelijk. Sommigen melden dat er een subtiele vorm van verbondenheid met hun lichaam in stand blijft. De belevenis wordt niet als droom ervaren, maar als realiteit ('echter dan echt'), met daarbij vaak een besef van tijdloosheid.
• Ad. 2 Een gevoel van vrede en pijnloosheid. Terwijl de patiënt nog in zijn lichaam zit, is er vaak sprake van intense pijn; een intense pijn van een hartaanval of hartstilstand. Maar als de ‘linten zijn doorgeknipt’ – ‘los zijn’ van het fysieke lichaam – is er een heel echt gevoel van vrede en pijnloosheid.
  Sommige onderzoekers hebben als theorie aangedragen dat de hersenen het ervaren van zulke intense pijn, een chemische stof produceren die de pijn tegenhoudt. In het Hoofdstuk 6.0 ‘Verklaring’ zal ik daar iets meer over uitleggen.
• Ad. 3 Het gevoel zich buiten het lichaam te bevinden; uittreding uit het lichaam.
  Op het moment dat de dokter zegt ; ‘We zijn hem kwijt’ de patiënt een volledig ander perspectief krijgt gepresenteerd. Hi voelt dat hij omhooggaat en zijn eigen lichaam daar beneden bekijkt. De meeste mensen zeggen dat ze niet zomaar een stuk bewustzijn zijn als dat gebeurt. Ze zitten nog steeds in een soort lichaam, ook al zijn ze dan niet in hun stoffelijk, fysiek lichaam. Ze zeggen dat het geestelijke lichaam een andere vorm aanneemt dan ons stoffelijke lichaam. Het heeft wel armen en benen, maar wel van een bepaalde vorm. Sommige mensen beschrijven het als een wolk van kleuren, of een veld van energie.
• Ad. 4 De tunnel-ervaring. De tunnel-ervaring komt in het algemeen ná de scheiding van het fysieke lichaam. [Hfdst. 7.0 'De geboorte als tunnel-ervaring']. De mensen beseffen pas ná het ondergaan van het ‘doorknippen van de linten of energiekoorden’ en de buiten-het-lichaam-ervaring echt dat hun ervaring iets met de dood te maken heeft. Op dat moment opent zich een portaal of tunnel voor hen en worden zij het duister in geworpen. Zij beginnen dn door die duistere ruimte te bewegen met de snelheid groter dan het licht, en komen aan het eind in een schitterend licht. Het licht wordt ervaren als afkomstig van een ongedefinieerde, liefdevolle bron. Sommige mensen gaan een trap op i.p.v. een tunnel door. [Profeet Mohammed, Nieuwsbrief Mohammeds Openbaringen, 16 nov. 2013] Sommige mensen geven een beschrijving hoe ze door fraai versierde deuren gaan. Het lijkt een symbolische verklaring te zijn voor een overgang naar een ander oord. Sommige mensen horen iets zoeven als ze de tunnel ingaan en anderen horen het geluid van een elektrische trilling of geneurie.
• Ad. 5 Mensen van licht. Als de persoon door de tunnel is, komt de mens meestal wezens van licht tegen. Deze wezens bestaan niet uit gewoon licht. Zij glanzen met zo’n mooie, intense gloed dat het lijkt of ze overal in doordringen en of ze de mens met liefde vullen. Je wordt als het ware overspoeld door een ‘regen van licht’. Ondanks de schitterende intensiteit van het licht doet het niet zeer aan je ogen. Integendeel, het is warm, het beweegt en het leeft! Er vindt een ontmoeting plaats met overleden geliefden.
  Naast helder licht en licht-uitstralende overleden vrienden en overleden familieleden hebben sommige ook prachtige pastorale landschappen beschreven. In deze toestand vindt communicatie niet plaats via woorden zoals wij die kennen, maar via woordeloze telepathische wegen die tot onmiddellijk begrip leiden.
• Ad. 6 Het Wezen van Licht. Nadat hij of zij verschillende lichtwezens is tegengekomen, ontmoet de BDE’ er gewoonlijk een opperwezen van licht. Mensen met een christelijke achtergrond beschrijven hem vaak als God of Jezus. Mensen met een andere godsdienstige achtergrond noemen hem wel Boeddha of Allah. Vast staat dat het een wezen volmaakte liefde en volmaakt begrip uitstraalt. En wel zo, dat de meeste BDE ‘ers altijd bij hen willen blijven. Maar dat kan niet! Op dat moment krijgen ze te horen, meestal van het lichtwezen, dat zij naar hun aardse lichaam moeten terugkeren. Maar eerst geeft het lichtwezen een terugblik op hun leven! Men overziet het voorbije leven in één allesomvattende blik en krijgt soms ook het gevoel te weten wat de toekomst zou kunnen brengen.
• Ad. 7 Terugblik op het leven. Op het moment dat het levensoverzicht begint, is er geen fysieke omgeving meer. Daarvoor in de plaats is er nu een driedimensionaal panoramisch overzicht in kleur van alles wat de BDE ‘er in hun leven hebben gedaan en beleefd! In deze situatie zie je niet alleen elke handeling die je ooit hebt verricht, maar zie je ook onmiddellijk wat voor uitwerking je daden op de mensen in je leven hebben gehad. M.a.w. je hele leven wordt in een fractie van een nanoseconde aan je gepresenteerd.
  Tijdens deze intense belevenissen is het Lichtwezen bij de BDE ‘er en vraagt hij hun wat ze voor goeds met hun leven hebben gedaan. Hij helpt hen door het overzicht heen en helpt hen alle gebeurtenissen in hun leven in perspectief te zien. Zo zie ik mezelf bijvoorbeeld een liefdeloze daad begaan en deed ik dan ook meteen het bewustzijn van de persoon tegenover wie ik zo optrad en voel ik dus zijn verdriet en gekwetstheid. Aan de andere kant, als ik me beminnelijk gedraag, voel ik dat ook meteen en deel ik in de geluksgevoelens. Tijd en ruimte-gevoel bestaan dan niet; er is geen chronologische volgorde in de opbouw van de belevenissen van de BDE ‘er.
  De meeste BDE’ ers hebben het gevoel dat er sprake is van een sterk gecomprimeerde tijd, die niets te maken heeft met de tijd op onze horloges. BDE’ ers hebben dit beschreven als ‘bestaan in eeuwigheid’. De grenzen die de ruimte aanbrengt in ons dagelijks leven worden vaak doorbroken in BDE’s. Als de BDE’ ers tijdens hun ervaring ergens naartoe willen, dènken ze zichzelf daar gewoon naartoe. Mensen hebben gezegd dat ze, terwijl ze van buiten hun lichaam toekeken hoe de artsen bezig waren met hun lichaam, zich gewoon naar de wachtkamers konden bewegen of wensen om hun wachtend familieleden te zien. Zulke ervaringen zijn misschien wel het beste antwoord op de vraag of een BDE niet gewoon een truc is die de hersenen met zichzelf uithalen.
• Ad. 8 Snel hemelwaarts gaan. Er moet gezegd worden dat niet alle BDE’ ers een tunnel-ervaring hebben. sommige mensen hebben het over een ‘zweef-ervaring’, waarbij ze snel de lucht in gaan en het heelal dan zien vanuit een perspectief dat is voorbehouden aan satellieten en astronauten. De psychotherapeut C.G. Jung had een dergelijke ervaring, toen hij in 1944 een hartaanval had. Hij zei dat hij voelde hoe hij heel snel omhoogging tot een punt ver boven de aarde. Een andere BDE ‘er beschreef hoe hij pijlsnel omhoog was gegaan en toen alle planeten om zich heen zag en de aarde onder hem als een blauwe knikker waarnam.
• Ad. 9 Tegenzin om terug te gaan. Er zijn mensen die met tegenzin en teleurstelling in het "oude" lichaam ontwaken, daarna verder (moeten) leven met een "terugverlangen naar..." en zich gevangen voelen in de realiteit van het heden. Het gevoel deze ervaringen niet met anderen te kunnen delen, door ongeloof en onbegrip, kan leiden tot twijfel aan de eigen geestelijke gezondheid, schaamte en eenzaamheid.

Er zijn verslagen van blinden die kunnen zien tijdens een BDE. Hieronder zijn ook blindgeborenen zoals mevrouw Vicki Umipeg (geboren 1950), die op 22-jarige leeftijd een bijna-doodervaring kreeg na een ongeluk. Zij had de sensatie bij het plafond te zweven terwijl zij haar eigen lichaam, de arts en een verpleegkundige kon zien. Dit verhaal is opgetekend door Kenneth Ring.

6.0 Verklaring

Een teveel aan kooldioxide en de tunnelervaring

De tunnel-ervaring is wel eens ‘de poort naar het hiernamaals’ genoemd en wordt over het algemeen beschreven als het gevoel dat je zou hebben als je in een snelle beweging door een tunnel zou gaan naar een steeds groter wordende oplichtende stip aan het einde van die tunnel.
Sommige onderzoekers denken dat de tunnel-ervaring bij BDE’s wordt veroorzaakt door de reactie van de hersenen op een verhoogd kooldioxidegehalte (CO2) van het bloed. Dit is een nevenproduct van de stofwisseling van het lichaam: zuurstof wordt ingeademd en de uitgeademde lucht heeft een hoger CO2-gehalte. Wanneer de ademhaling stopt, zoals gebeurt bij een hartaanval of een ernstige verwonding, stijgt het kooldioxide gehalte in het bloed snel. Als dat gehalte te hoog wordt, sterven er weefsels af.
Ik kan me deze hypothese wel voorstellen als dat door de bevindingen van dr. Micheal Sabom niet was tegengesproken. Bij één van zijn gevallen mat deze cardioloog toevallig het zuurstofgehalte van een patiënt precies op het moment dat die een heel intense BDE had, en hij concludeerde dat het zuurstofgehalte ver boven het gemiddelde lag!

7.0 De geboorte als tunnel-ervaring

Carl Sagan, een wetenschappelijke onderzoeker van de Cornell Universiteit is één van degenen die getracht hebben de tunnel-ervaring te verklaren als een ‘overblijfsel van de herinnering aan de geboorte’. Zijn conclusie is: Baby’s herinneren zich hun geboorte niet en hebben niet de mogelijkheid om die ervaring in hun hersenen op te slaan.

Wetenschappelijk onderzoek (Carl Becker) benadrukt de ongeldigheid van deze veronderstelling door te verwijzen naar uitgebreid onderzoeken naar het gezichtsvermogen van het jonge kind, waaruit blijkt dat de hersenen van het kind nog niet voldoende zijn ontwikkeld om ook maar iets waar te nemen.
Pasgeborenen reageren niet op het licht als het contrast tussen licht en donker niet tenminste zeventig propcent is. De helft van alle pasgeborenen kunnen hun ogen niet instellen op voorwerpen die niet binnen handbereik zijn. En er is geen kind jonger dan een maand dat goed kan kijken naar een voorwerp dat zich op anderhalve meter afstand bevindt. De oogbewegingen van jonge kinderen zijn ‘snel en ongecoördineerd’, vooral als ze huilen.

Een ander punt dat door onderzoek wordt ondersteund, is dat kinderen zich slechts vormen of patronen kunnen herinneren. En omdat hun hersenen niet goed ontwikkeld zijn en nog niet zijn blootgesteld aan het leven buiten de baarmoeder, kunnen zij hun waarnemingen nog slecht inpassen.

8.0 Kenmerken Tijd en Ruimte

Mensen die een BDE’s hebben gehad, zeggen dat er naast de meer algemene kenmerken er sprake is van een sterk gecomprimeerde tijd die niets te maken heeft met de tijd van onze klok. BDE’ ers hebben dit beschreven als ‘bestaan in eeuwigheid’.
Er was een vrouw die op de vraag naar de duur van haar ervaring zei: ‘Je zou kunnen zeggen dat het een seconde duurde, maar voor hetzelfde geld zou je kunnen zeggen dat het tienduizend jaar duurde. Het maakt niets uit hoe je het ziet’.

De grenzen die de ruimte aanbrengt in ons dagelijks leven worden vaak doorbroken in BDE’ s Als de BDE’ ers tijdens hun ervaring ergens naartoe willen, dènken ze zichzelf daar gewoon naartoe! Zulke ervaringen zijn misschien wel het beste antwoord op de vraag of een BDE niet gewoon een truc – een illusie – is die de hersenen met zichzelf uithalen. Het is best mogelijk dat de hersenen in grote nood pogen zouden ondernemen om tot rust te komen door tunnel-ervaringen en wezens van Licht te creëren om de mens tot kalmte te brengen. Maar de BDE’ ers die je kunnen vertellen wat er gaande was in de andere (wacht-, operatie) ruimtes terwijl ze hun ervaringen hadden, hebben echte ervaringen van uittreding gehad! Geen verzinsel, maar echt beleefd!

Er was een vrouw die haar lichaam achterliet, naar de wachtkamer ging en zag dat haar dochter kleren aan had die niet bij elkaar pasten. De hulp had het kind namelijk naar het ziekenhuid gebracht en had in haar haast de eerste de beste kleren die ze kon vinden mee gegrist. Later, toen ze haar familie over haar ervaring vertelde en opmerkte dat het meisje in die slecht bij elkaar passende kleren had gezien, wisten die dat ze beslist bij hen in de wachtkamer moest zijn geweest.

Een BDE bevordert persoonlijke groei!

9.0 Geen angst voor de dood

Opmerkelijk is dat de BDE’ ers niet meer bang zijn om te sterven. Voor sommige mensen is de grootste angst dat het erg veel pijn zal doen om dood te gaan. Anderen maken zich zorgen over hoe het nu moet met de mensen die zonder hen achterblijven. Weer anderen zien op tegen het definitieve einde van het bewustzijn.
Autoritaire en dominerende mensen zijn bang voor het verlies van hun zeggenschap over zichzelf en anderen, dat volgens hen het gevolg is van de dood. Velen hebben angst voor hel en verdoemenis, terwijl sommigen gewoon bang zijn voor het onbekende.

Als BDE’ ers zeggen dat ze niet meer bang zijn voor de dood, bedoelen ze vaak dat ze niet meer bang zijn voor het verlies van het eigen bewustzijn, het ik-zijn! Maar dat wil nog niet zeggen, dat ze nu heel gauw willen sterven. Integendeel, de ervaring maakt hun leven rijker en voller dan tevoren. Velen zijn hun vrees om helse straffen te krijgen voor aardse daden nu kwijt. Als ze hun leven overzien, beseffen BDE’ ers dat het wezen van licht hen liefheeft en om hen geeft. Ze realiseren zich dat hij niet onmiddellijk met een oordeel klaarstaat, maar dat hij wil dat ze zich tot betere mensen ontwikkelen. Dit helpt hen hun angst uit te schakelen en zich erop te richten mensen met hart voor anderen te worden.

Het wezen van Licht zegt niet dat ze moeten veranderen, maar dat de mensen de gelegenheid krijgen uit vrije wil te veranderen. Omdat ze in de aanwezigheid zijn van het absolute ‘prototype’ van goedheid, waardoor ze de impuls krijgen hun gedrag drastisch te veranderen.

10.0 Negatieve ervaringen

‘Doden sterven niet’

Niet alle sterfbed-ervaringen zijn zo positief als de tot nu toe geciteerde. Van velen wordt verteld dat ze op de grens van leven en dood met een verschrikkelijke werkelijkheid werden geconfronteerd. Hun ogen stonden vol angst en ontzetting. Vaak bleek deze gezichtsuitdrukking ook na de dood; vaak is er een laatste angstige oproep.
De Franse atheïstische filosoof Voltaire wilde op zijn sterfbed met de kerk verzoenen. Ongelovige vrienden die dit wilden verhinderen, werden door hem uitgevloekt. Daarna legde hij de herroeping van zijn oude standpunten schriftelijk vast. Maar hij bleef woedend tegen God en mensen. Hij riep zijn arts toe: ‘Ik moet sterven; door God en mensen verlaten’. Toen de arts verklaarde niet meer voor hem te kunnen doen, riep Voltaire uit: ’Dan zal ik ter helle varen, en u mee’. Later zei zijn verpleegster dat ze voor alle rijkdommen van Europa nooit meer een ongelovige zo zou willen zien sterven, zo verschrikkelijk was zijn einde.

Een bendeleider: ‘Ik ga naar de hel, ik ben verloren. Zo kan ik niet sterven. Oh moeder, het is vreselijk om naar de hel te gaan’.
Koning Karel IX, gestorven in 1574: ‘Ik ben verloren, ik zie het’.

De Duitse predikant Hampe vermeldt een onderzoek waaruit zou blijken dat slechts 8 van 4200 geobserveerde sterfgevallen van een doodstrijd sprake was. Uit een ander onderzoek zou kunnen blijken, dat dat speciaal het geval was bij mensen die een zelfmoordpoging hadden ondernomen.

‘Het lijkt alsof er niet alleen woningen zijn in het Vaderhuis, maar ook vele daarbuiten’, volgens Martensen-Larsen.

11.0 Slot

Zou het bewijs van de waarheid van BDE’ s de wetenschap veranderen?
Zijn BDE’ s alleen maar een modeverschijnsel?

Vanuit medisch en biologische wetenschap kunnen en mogen we geen definitieve uitspraken voor of tegen een voortleven voorbij de dood verwachten. Men kan argumenten voor of tegen de juistheid ervaren van stervenden en gestorvenen, maar absolute bewijskracht hebben ze niet! Toch kan ik het niet begrijpen waarom veel gevestigde wetenschappers en medici zich niet kunnen neerleggen bij het bewezen feit dat bijna-doodervaringen voorkomen en dus een onderwerp zijn om met belangstelling en respect te bestuderen.
Wel heeft wetenschappelijk onderzoek vastgesteld, dat de uitstraling rond de mens – het elektromagnetisch energieveld ofwel aura – na de dood langzaam verdwijnt en hebben sommigen bij het wegen van overledenen een licht gewichtsverlies geconstateerd (Duncan Mc Doubal: 68,85 gram en dr. Zaalberg: 69,5 gram). Maar daaruit volgt uiteraard nog niet, dat dit het gewicht zou zijn van de menselijke ziel (én geest) die bij de dood het lichaam zou hebben verlaten.

Niet alleen in deze tijd veroorzaakt een BDE een veranderd inzicht in de mogelijkheid van een persoonlijk voortbestaan na de lichamelijke dood. Het denkbeeld dat het (hoger of innerlijk) bewustzijn – de ziel - zich tijdens het leven niet alleen beperkt tot het fysieke lichaam en de hersenen blijkt dus niet nieuw te zijn. Veel boeken over ‘een leven na de dood’ blijken geïnspireerd en gebaseerd te zijn op eigen mystieke of religieuze ervaringen. Het is opvallend dat deze literatuur van ruim honderd jaar geleden, maar ook uit de oudheid en uit andere culturen, zo’n grote gelijkenis vertoont met de inhoud en de gevolgen van een BDE. Ook in die periode bleek de angst voor de dood na een BDE meestal verdwenen en ontstond er een innerlijke overtuiging dat het (hoger) bewustzijn – de ziel - ná de lichamelijke dood blijft bestaan: “Dood bleek niet dood te zijn”.

De Duitse predikant Hampe gebruikt het beeld van het muziekinstrument en de musicus. Beide zijn nodig om muziek te maken. Bij het sterven verlaat de musicus zijn instrumenten, het lichaam, dat levenloos achterblijft. Maar de musicus zelf blijft in leven. En in een interview met de Chicago Tribune drukte dr. Elisabeth Kübler-Ross zich zo uit: ‘Ik weet dat er een leven na dit leven is uit ervaringen met honderden stervenden van hen dit na officieel doodverklaard te zijn weer tot leven kwamen en vertelden wat ze in de tussentijd hadden gezien’.

BDE is een ervaring van verlichting die op één of andere manier een inzicht verschaft waaraan, voor degene die het heeft meegemaakt, niet valt te tornen. Een gevleugelde uitspraak van dr. Elisabeth Kübler-Ross is: ‘Je bent wie je bent en dat is, hoe dan ook, in orde’.

Hans Zevenboom

Literatuurverwijzing:

1. Boek ‘De tunnel en het licht’, Raymond A. Moody
2. Boek ‘Eindeloos bewustzijn’, Pim van Lommel
3. Boek ‘Derde gesprek met God’, Neale D. Walsch
4. Boek ‘Stemmen van de overzijde’, Rosemary Altea
5. Boek ‘Bewijzen van reïncarnatie’, Ian Stevenson
6. Boek ‘Vredig in het licht’, Dannion Brinkley
7. Boek ‘Over de drempel van de dood’, J.B. Delacour
8. Boek ‘Op de drempel van de dood’, Stafleu’s wetenschappelijke Uitgeversmaatsch.