Onwetendheid

Het leven wordt steeds onbegrijperlijker. Steeds meer dingen komen aan het licht die de mensheid versteld doen staan. Wij kennen dat ongetwijfeld allemaal van de vele TV-programma's. Wij worden in dergelijke programma's vaak geconfronteerd met vragen waarop geen antwoord kan of mag worden gegeven. 'Als dat waar is, waarom was dat dan waar?', wordt er van vaak geroepen.

Zeker, het heeft niet lang geduurd voordat filosofen, onderwijzers en godgeleerden hun handen in de lucht gooiden. 'Wij weten het niet', zeiden zij, en we weten evenmin of het mogelijk is daar achter te komen. De instellingen van de mensen vonden hierin niet alleen een toevlucht, maar ook een zeker machtbasis. 'We weten het niet' veranderde al gauw in 'wij worden niet verondersteld het te weten'. Uiteindelijk werd dat van 'jullie hoeven dat niet te weten' tot 'wat niet weet, wat niet deert'. Dit gaf religies en overheden het gezag om te zeggen wat zij beliefden, om te handelen zoals zij dat wilden, zonder rekenschap af te hoeven leggen tegenover iemand. Hoe vaak werden we bijvoorbeeld het afgelopen jaar niet geconfronteerd met een grootschalig zedenmisdrijf waarbij minderjarigen of zelfs kleuters betrokken zijn. Vroegtijdige signalen of opmerkingen van ongeruste ouders of slachtoffers werden niet gehonoreerd, zelfs weggewimpeld of naar de prullenbak verwezen. 'We weten het niet, er zijn op dit moment onvoldoende aanwijzingen', was een veel gehoorde klacht. Zo ook de Kerkelijke instanties die naar buiten traden met een opmerking die velen versteld hebben doen staan: 'Wir haben es nicht gewusst!'
De overheersende kerkelijke gedachte van decennia lang, 'Wij worden niet verondersteld het te weten', werd in feite tot een godsdienstige doctrine gebombardeerd. Want zo redeneerde men: 'Er zijn geheimen van het Universum waarvan God niet wil dat zij ze kennen, stelde deze doctrine, en er zelfs maar naar informeren werd al als blasfemie beschouwd'. Deze doctrine verspreidde zich snel van de godsdiensten naar de politiek én de overheden. Het resultaat was: er was een bepaalde periode in onze geschiedenis waarin het stellen van bepaalde vragen op een bepaald moment ertoe kon leiden dat je een kopje kleiner werd gemaakt. Ja, letterlijk. Dit verbod op navraag doen, verhief onwetendheid tot een wenselijke houding. Het werd zeer wijs en zeer welgemanierd gevonden als je geen vragen stelde. Dat werd aanvaard gedrag genoemd. Verlangd gedrag zelfs!

Bepaalde totalitaire regimes en godsdienstige instanties blijven er tot op heden op aandringen dat alleen (politieke- of godsdienstige) stemmen van overeenstemming mogen worden gehoord, en dat dissidente stemmen moeten worden gesmoord, wat meestal op de meest wrede wijze gebeurt. Dergelijk barbaars gedrag wordt gerechtvaardigd met de bewering dat 'het nodig is om de orde veilig te stellen'. Maar dit is een grote misvatting van vele instanties, want het innerlijke Zelf - de ziel - van ieder mens vertegenwoordigt vrijheid! Alleen die (kerkelijke) instanties die zeggen dat ze werkelijk om je geven - van je houden - en dat ze oprecht naar je uitkijken, zullen je vrijheid verlenen.

Er zijn slechts twee energieën in het hart van de menselijke ervaring: angst en liefde. De liefde verleent vrijheid, angst neemt vrijheid weg. De liefde stelt zich open, angst sluit af. De liefde nodigt uit tot volledige expressie, angst straft dat af. Volgens deze maatstaf kun je bepalen of iemand van je houdt of voor jou vreest. Kijk niet naar wat ze zeggen. Kijk naar wat ze doen!
De liefde nodigt altijd uit om de banden van onwetendheid te verbreken. Om alle vragen te stellen. Om alle antwoorden te zoeken. Om elk woord te spreken. Om elke gedachte te delen. Om elk systeem te ondersteunen. Om elke god te aanbidden. Om jouw waarheid te leven. De liefde nodigt ons altijd uit om onze waarheid te leven. Op die manier zul je weten, dat het om liefde gaat. Er bestaat geen vrije wil als die, om die wil uit te oefenen, op een bepaalde manier straf ten gevolge heeft. Dat maakt de vrije wil belachelijk en holt haar uit!

Hans Zevenboom