Heeft Godsdienst nog toekomst?

De godsdienst maar vergeten? Of moeten we weer religieus worden?
'Godsdienst is de verzuchting van schepsels in nood, behaaglijkheid in een harteloze wereld, geest in toestanden van afstomping. Zij is de opium van het volk'. [Karl Marx]

1. Inleiding
De kerk is in de loop der eeuwen steeds meer geïnstitutionaliseerd geraakt. De leer is vastgelegd in allerlei dogma's zoals de twee-naturen leer - Jezus is God én mens (Chalcedon 451) -, afschaffing van de reïncarnatie gedachte (Constantinopel 553), instelling van het celibaat (Lateraans Concilie 1123), canon vastgesteld van de Bijbelboeken en de erfzonden (Trente 1564). [Nieuwsbrief Reïncarnatie, nov. + dec. 2009]
Al deze leerstellingen van de kerk geven duidelijkheid en laten geen interpretaties meer toe. De groep andersdenkenden van toen werden als afvalligen beschouwd en zelfs vervloekt of verbrand. Maar het directe gevolg van deze opgelegde beperkingen was - en misschien moeten we ook het heden hierin bij betrekken -, dat er géén ruimte meer is voor de geestelijke en esoterische inbreng van mystici.

In de Joodse (Esseense) Dode Zee-rollen lezen we over de Messias: 'Als zoon van God zal hij begroet worden en men zal hem de Zoon van de Allerhoogste noemen'. In het Corpus Hermeticum (heidense geschriften) wordt de kosmos, de Zoon van God genoemd. Dus dat ook Jezus al snel door zijn leerlingen als de Zoon van God wordt gezien, komt dus niet uit de lucht vallen en is allerminst exclusief 'verzonnen' door de conciliebisschoppen (325 Nicea-Constantinopel). Ondanks de gnostische geschriften die in 1945 bij Nag Hammadi in Egypte in boekrollen in meerdere grotten zijn gevonden, en die een nieuw licht werpen over het leven van Jezus en het vroege Christendom, ben ik nog steeds sterk geneigd om mezelf de vraag te stellen: 'Waarom deze kennis (nog) niet op één of andere wijze geïntegreerd is in het christelijke gedachtegoed - de huidige Bijbel bijvoorbeeld - van de christenen? Waarom kunnen we niet vanuit een vernieuwd Christus' bewustzijn, een alternatief model creëren die de oorspronkeljke religie(s) overstijgt?' Het Christus' bewustzijn blijkt een universeel concept op te leveren, maar dan dient wel het oorspronkelijke denkkader verruimd te worden en dat de 'Liefde' als een zuiver Kosmisch doel voor ieder mens centraal staat! Dan zou ieder gelovige het volgende kunnen accepteren:

• God is zuiver een God van Liefde; geen straffende, boze God;
• Jezus Christus is mens geweest en geëvolueerd tot een Godheid;
• Ieder mens is een god-in-wording;
• Het leven is een ontwikkelingsproces, een evolutieproces tot 'Wij goden Zijn';
• Jezus en vele anderen zijn een voorbeeld - een spirituele leraar - voor iedereen geweest; volg het pad van het hart en niet van het verstand!         

2. Wel of geen toekomst?

Het meest  moeilijke voor de mensheid - voor ieder van ons - is leren te begrijpen, én nadien te aanvaarden, dat de georganiseerde godsdienst alleen kan slagen als ze de mensen doet geloven dat zij het écht nodig hebben. Mensen kunnen alleen ergens in geloven als ze eerst niet meer in zichzelf geloven; dat ze als het ware volledig de weg kwijt zijn. Haar tweede taak is je te laten zien, dat zij de antwoorden heeft die jij niet hebt! En de derde en belangrijkste taak is jou haar antwoorden te laten accepteren zonder er vragen bij te stellen.
Want zodra je vragen gaat stellen, begin je na te denken. Zodra je nadenkt, begeef je je op de terugweg naar de Innerlijke Bron. De Innerlijke Bron van Alwetendheid; de Bron die je namelijk iedere dag bij je 'draagt', je innerlijke Zelf, je goddelijke Ziel die alles weet! En juist dat 'vrije denken' willen de godsgeleerden of godsdienstijveraars niet, want je zou wel eens op antwoorden kunnen komen die verschillen van de hare. Dus heeft de godsdienst het nodig dat jij aan je zelf twijfelt, dat je eraan twijfelt of je wel behoorlijk kunt ná-denken. Dat je in staat bent om wel een juiste gedachte te hebben over hét of hun geloof; hun mening, hun visie en die niet de jouwe is.
Het probleem met godsdienst is, dat ze zichzelf vaak tegenwerkt - want als jij niet zonder twijfelen op je eigen gedachte kunt vertrouwen, kun je dan de nieuwe ideeën over God die de godsdienst je biedt niet betwijfelen?

Je zult tijdens het 'geconditioneerd' denken al snel zelf aan het bestaan van God twijfelen, hetgeen je, ironisch genoeg nooit eerder gedaan hebt. Als je alleen op je intuïtieve weten was afgegaan, had je God misschien niet helemaal begrepen, maar je had beslist geweten dat God bestond. De religie heeft de agnosten geschapen!
Iedere heldere geest die bekijkt wat godsdienst gedaan heeft, moet wel aannemen dat godsdienst geen God heeft. Want het is de godsdienst die de harten van de mensen vervuld heeft met angst voor God, terwijl de mensen ooit |Dat-Wat-Is| in al zijn pracht liefhadden. Het is de godsdienst die de mensen gebood voor God te knielen, terwijl de mensen ooit opstonden om Hem in vreugde te ontmoeten en te danken. Het is de godsdienst die de mensen bezwaard heeft met zorgen om Gods wraak, terwijl de mensen ooit God zocht om hun zorgen te verlichten. Het is de godsdienst die de mensen heeft geleerd zich voor hun lichaam en de meest natuurlijke functies daarvan te schamen, terwijl de mensen ooit die functies hoog in het vaandel hadden als de grootste geschenken van het leven. Het is de godsdienst die ons geleerd heeft dat wij een tussenpersoon - een priester, een dominee, een rabbijn, een imam, een medium - nodig hebben om God te kunnen bereiken, terwijl wij onszelf ooit leerden God te bereiken in goedheid en waarheid je leven te leven. En het is de godsdienst die de mensen opgedragen heeft God te aanbidden, terwijl de mensen ooit God aanbaden omdat zij dat onmogelijk konden nalaten!

Overal waar de godsdienst is doorgedrongen, heeft zij onenigheid geschapen, en dat is het tegengestelde van God. De georganiseerde godsdienst heeft de mens afgescheiden van God, de mens van de mens, de man van de vrouw - sommige godsdiensten hebben de man zelfs verteld dat hij boven de vrouw staat, ook al zeggen ze dat God boven de man staat - waarmee ze de voorwaarde geschapen hebben voor het ergste wat de helft van de mensheid kon overkomen. De illusie van het afgescheiden zijn!
God vertelt ons dit: 'God staat niet boven de mens, en de man staat niet boven de vrouw'; dat is niet de natuurlijke ordening, maar wel de manier waarop de machthebbers (want dat zijn voornamelijk mannen) graag wilden dat het was toen ze hun mannelijke erediensten ontwierpen, waarbij ze systematisch de helft van het materiaal voor de uiteindelijke versies van hun heilige boeken buiten beschouwing lieten en de rest aanpasten aan hun mannelijke wereldbeeld.
Het is de godsdienst die tot op de dag van vandaag volhoudt dat vrouwen op de één of andere manier minder zijn, een soort tweedeklas spirituele burgers, op de één of andere manier niet 'geschikt' om het Woord van God uit te dragen, het Woord van God te prediken, of de mensen godsdienstig bij te staan. Wij zijn nog steeds als kinderen aan het kibbelen welk geslacht geschikt is om Gods priester of boodschapper te worden.
God vertelt ons dit: 'Jullie zijn allemaal priesters. Ieder van jullie. Geen enkele persoon of groep mensen is beter 'geschikt' om Gods werk te doen dan een ander persoon of een andere groep'. Maar veel mannen zijn al net als vele landen; machtsbelust. Zij willen de macht niet delen, willen het alleen maar uitoefenen. En ze hebben op die manier ook zo'n God gemaakt; een op macht beluste God. Een God die geen macht wil delen, maar alleen maar wil uitoefenen. Maar Gods mooiste Gave is juist wel het delen van Gods Macht.

'Ik wil dat jullie zijn als Ik; een God van Liefde'. 'Besef, dat jullie allemaal een god-in-wording-zijn!'

3. Godsdienst als inspiratiebron, niet als autoriteit!
Godsdienst is de buitenkant. Het zaad van de waarheid moet door het omhulsel heen breken om vrucht te kunnen dragen. Elk mens moet zijn of haar geloof vinden, voordat hij of zij ervan kan getuigen. Als het omhulsel hol is - niet meer dan ingestampte overtuigingen en mechanisch uitgevoerde rituelen - hebben de mensen het recht dat van de hand te wijzen. Geen mens zou een leer moeten aanvaarden die in hart én hoofd géén weerklank vindt.

Neem niets aan van anderen! Zoek het zelf uit! De waarheid leeft in je hart. De leer van anderen kan er een afspiegeling van zijn, maar de leer is niet de bron van de waarheid. De bron is altijd 'iets' van binnenuit!

Kun je dan stellen dat christenen afgodendienaars zijn?

Als ze geloven dat Jezus de enige zoon van God is én dat Jezus voor hún zonden gestorven is, dan is dat afgoderij! In plaats van aanspraak te maken op hun eigen verlossing proberen ze die via Jezus te vinden. Dat werkt niet, Jezus kan niemand redden![*] Het verlichtingsproces is een weg die je zelf dient te bewandelen!
Maar Jezus heeft toch  gezegd: 'Ik ben de Poort'. Ja, maar er bestaat wel degelijk een verschil tussen de poort en de Bron. Iedereen kan een poort, een deur of een ingang zijn. Maar niet iedereen heeft zijn innerlijke Bron of de Goddelijke Bron reeds ontdekt. Als jij je innerlijke Bron - jouw innerlijke waarheid [Nieuwsbrief Waarheid, deel II] - hebt ontdekt, dan ben jij de Poort voor die ander, voor iedereen! Jij draagt dan op jouw manier je Christus bewustzijn - het ware gevoel van Liefde - uit!
En juist dáár is momenteel behoefte aan. Een nieuwe beweging die verder gaat dan geloofsovertuigingen en dogma's, een leer die tot de kern van de waarheid komt. Het wordt tijd, dat religies gaan erkennen welke morele en spirituele waarden ze gemeenschappelijk hebben, en daar de nadruk op gaan leggen. De mensen hebben meer behoefte aan kerken en tempels - gemeenschapsruimten - die bij hun gevoelsleven aansluiten. De nieuwe religie moet daarom relevant zijn, sterker nog: nauw verbonden zijn met de mensen. De mens moet zich ten diepste betrokken voelen, op die terreinen die ze het meest aan het hart gaan. Het sleutelwoord is 'authentiek'. 'Je pretendeert niet iets te zijn, wat je niet bent'. Je vertelt elkaar gewoon vol vertrouwen en met respect hoe je de dingen voelt én beleeft. Met andere woorden, je laat zien wie je werkelijk bent; je bent in-wording zoals iedereen dat is! Maar onthoud, dat je altijd grootser bent dan welke gedachte dan ook die je over jezelf hebt.

'Leer luisteren naar de stem van je hart; naar je innerlijke stem!'

[*] Het credo van de kerk zoals dat in 325 te Nicea-Constantinopel is vastgelegd bestaat uit 4 delen. Eén deel gaat over het doopsel ter vergeving van zonden. Niets trouwens over 'gestorven voor onze zonden', dat komt uit de Dordtse geloofbelijdenis van 1618! Dat Jezus door God gezonden is en gestorven om ons 'ellendige' mensen (artikel 17) 'te reinigen van onze zonden' (artikel 21) staat ook niet in Nicea-Constantinopel. [John van Schaik, Volzin, juni 2008]

4. De nieuwe Spiritualiteit
'Religie is een instituut en spiritualiteit is een ervaring! Georganiseerde religies zijn een probleem; ze verbieden namelijk tolerantie!'

De aanspraak van verschillende godsdiensten op de absolute waarheid staat al vele honderden jaren onder druk! Want de kernboodschap van de meeste georganiseerde religies is niet blijdschap, argeloosheid, en zelfwaardering, maar .. ...... angst, schuld en zelfontkenning. Dit in tegenstelling tot het evangelie van de Nieuwe Spiritualiteit, dat zegt: 'Wij zijn Allen Eén'. 'Wij volgen niet een betere weg, wij volgen slechts een andere weg'. Dit kan het soort spiritualiteit zijn, dat mensen hun eigenwaarde teruggeeft. Als je denkt dat je in zonde bent geboren en dat altijd zult blijven, hoe zul je dan hoogstwaarschijnlijk handelen? Vermoedelijk, 'laten we maar liever onbewust, ongehoorzaam, onwaardig leven'. Als je echter gelooft dat je Eén bent met God en dat je gelijke tred houdt met het Goddelijke, hoe zul je dan optreden in het dagelijks leven?

De traditionele, exclusieve religies onderrichten deze waarheid - Wij zijn allen Eén - niet! Als de georganiseerde religies deze waarheid leerden, zouden ze nooit kunnen onderrichten dat een mens beter dan een ander is, dat de ene ziel God beter bevalt dan de ander of ...... dat een bepaald pad het enige pad naar de Goddelijkheid is. Ze zouden nooit kunnen leren dat sommige zielen 'naar de hemel' gaan, terwijl anderen verdoemd zijn tot de 'hel'. De nieuwe spiritualiteit kan dat nochtans allemaal veranderen. Zij kan een nieuwe zienswijze beiden die niet exclusief, elitair of separatistisch is. Een gezichtspunt dat juist de mensen uitnodigt om enkele nieuwe theologische ideeën serieus in overweging te nemen. Zij kan enkele nieuwe openbaringen aanbieden voor onderzoek en discussie. Een spiritualiteit die niet alles direct van de 'oude ' religie afwijst, maar die ze aanvult en verbetert én aldus de mensheid naar een verhevener niveau zal optillen. Deze spiritualiteit verwerpt niet acuut onze traditionele religieuze leringen, maar borduurt erop voort en past alleen die leringen aan waarvan ook wij vinden dat ze niet langer van toepassing zijn of naar tevredenheid functioneren.

Elk leven is zinvol en waardevol! Iedereen draagt op zijn of haar manier een steentje bij de ontwikkeling van dit levenspoces. Wij zijn alle Lichtbrengers. Er zijn geen uitverkorenen of verdoemden, iedereen hoort erbij, want alles is met alles verbonden! God is niet alleen het diepste van mijzelf; het goddelijke - of het bewustzijn is overal en doordringt alles. Tot in de verste uithoeken van het Universum - de Kosmos - tot in de haarvaten van het leven, van jouw lichaamscel. Het is dan van groot belang, wat we denken, voelen en doen. Ontdek daaarom wat het is om een autonoom mens te zijn, die zich beweegt in een oneindig (R)-evolutieproces!

5. Slot
Bewustzijn is alles. Bewustzijn, dat waarvan je je echt bewust bent, is de basis van alle waarheid en aldus van alle ware Spiritualiteit!

Als je wilt praten over wat voor soort Nieuwe Spiritualiteit er dan moet komen, dan kan ik zeggen dat het een spirirtualiteit kan zijn die voortbouwt op de bestaande religies in hun huidige vorm. Deze spiritualiteit verwerpt niet acuut onze traditionele religieuze leringen, maar borduurt erop voort en past alleen die leringen aan, waarvan ook wij vinden dat ze niet langer van toepassing zijn. Ze zal uit de oude spiritualiteit de dingen weglaten die wij duidelijk niet langer van dienst zijn, en nieuwere en diepere begrippen aanreiken waar wij wel iets aan hebben. Ze zal het allerbeste van de 'oude' religies behouden.

Jezus' grote gave was, dat Hij iedereen zag als wie ze waarlijk zijn. Hij weigerde de uiterlijke verschijning te accepteren; Hij weigerde te geloven dat wat anderen over zichzelf geloofden. Hij had altijd een hogere gedachte en nodigde ook altijd anderen uit tot hetzelfde. Maar hij respecteerde ook altijd waar anderen verkozen te zijn. Hij verlangde niet dat zij zijn hogere idee accepteerden, bood het hooguit aan als een uitnodiging. Hij handelde ook met medeleven - en als anderen ervoor kozen zich te beschouwen als Wezens die bijstand nodig hadden, verwierp hij hen niet om hun verkeerde inschatting, maar stond toe dat zij van hun realiteit hielden - en stond allen liefdevol bij in de uitwerking van hun keuzes! Hij noemde dit geen onvolmaakte Pad, veroordeelde het niet. Hij zag dit eerder ook als 'Perfect' en ondersteunde zo iedereen gewoon in dat te zijn, wat zij wilden zijn!

Een groot deel van de Nieuwe Spiritualiteit zal ook gaan over de creatie van een waarachtige gelijkheid voor vrouwen en daarmee een einde maken aan het paternalistische en openlijke misbruik van de helft van de mensheid. Dit is één van de redenen waarom je mag verwachten dat de Nieuwe Spiritualiteit zal worden bestreden door de mensen die macht in handen hebben. De meeste machthebbers zijn namelijk mannen!

De nieuwe Spiritualiteit
De fundering van de Nieuwe Spiritualilteit ligt hierin: 'Je bent niet je lichaam. Degene die jij bent, is onbegrensd en eindeloos! En ............ wij allen zijn Eén!

'Spiritualiteit is niet het volgen van de weg die de ander ons dicteert, maar van de weg die we zelf ontdekken'
'Zelfstandig denken, is met geen enkele ware leer in strijd!'
'Geloof in de menselijke ziel - kernboodschap van de Nieuwe Spiritualiteit - is de brug tot geloof in God'

Hans Zevenboom